Rioja… kwintesencja hiszpańskich win. Region tak mocno osadzony w naszej świadomości, wina tak rozpoznawalne, że nie zaszkodziła im nawet rosnąca popularność win z Ribera del Duero czy rozwój Prioratu. Ale za to mocno wpłynęła na poprawę ich jakości, co docenili konsumenci! Wina w regionie Rioja produkowane są od czasów rzymskich. W średniowieczu winnice powstawały tutaj głównie wokół klasztorów zajmujących się obsługą pielgrzymów zmierzających do Santiago de Compostella. Kiedy popularność win wzrosła i zaczęły trafiać na rynki europejskie, w 1560 roku zakazano używać szczepów z poza regionu do ich produkcji, aby chronić jakość. Mimo, że XX w. Rioja rozpoczęła jako producent najbardziej znanego wina hiszpańskiego poza Hiszpanią, to kluczowy był rok 1970, który został przez enologów okrzyknięty rokiem stulecia i spowodował wzrost zainteresowania winami z Rioja.
Rioja była pierwszych hiszpańskim regionem, który w 1926 r. otrzymał Denominacion de Origen (DO). Zostały wtedy określone granice regionu, dozwolone odmiany winorośli, maksymalna wydajność, poziom alkoholu itd. W 1991 r. region, również jako pierwszy, otrzymał wyższą kategorię DOC ( Denominacion de Origen Calificada). Najlepsze, klasyczne Rioja produkuje się w Rioja Alta i Rioja Alavesa.
Rioja Alta, najwyżej położona, o najwyższych opadach deszczu oraz mniej nasłoneczniona – tutejsze wina mają wyższą kwasowość, więcej owocowej świeżości ale przy tym największy potencjał starzenia w regionie. Najczęściej uprawia się tutaj Tempranillo.
Rioja Alavesa położona jest niżej i ma mniejszą ilość opadów niż Rioja Alta. Ma za to lepszą, południową wystawę winnic. Wina stąd są bardziej aromatyczne, o mniejszej kwasowości, wyższym poziomie alkoholu, szybciej dojrzewają niż te z Rioja Alta.
Trzecia, Rioja Baja, jest najniżej położona. Występują tutaj małe opady a temperatury w lecie są najwyższe. Produkuje się tutaj najbardziej pospolite wina w regionie. Najbardziej rozpowszechnioną tutaj odmianą jest Garnacha (Grenache).
W DOC Rioja dopuszczono do uprawy 4 odmiany czerwone i 3 białe. Najczęściej uprawiana odmiana czerwona to Tempranillo, które ma grubą, ciemną skórkę, łagodną kwasowość i przyjemny aromat. Ograniczone zbiory i nienawadniane winnice stwarzają warunki do koncentracji koloru, zapachu i smaku. Kolejny szczep, Garnacha, charakteryzuje niewielka ilość garbników i mało intensywna barwa, ale za to daje dużą owocowość. Graciano znane jako składnik kupażu win z Rioja dodaje owocowości, wzbogaca bukiet i nuty smakowe. Mazuelo daje wina o dużej ilości garbników i dużej kwasowości. Klasyczna Rioja to kupaż 70% Tempranillo, 15% Garnachy, 7,5% Graciano i 7,5% Mazuelo. Przekonajcie się sami, jak świetnie te szczepy się uzupełniają pijąc harmonijne, z posmakiem czekolady i wanilii La Catedral Crianza lub owocowo intensywne Baron de Ley Reserva. Jeśli wolicie wina jednoszczepowe polecamy Vina Bujanda Crianza o aromatach jeżyn, jagód, cynamonu, tytoniu i goździków.
Czerwone Rioja określa się okresem ich starzenia w beczce i butelce. Crianza dojrzewa minimum 2 lata (1 rok w beczce i 1 rok w butelce). Reserva to minimum 3 lata (1 rok w beczce i 2 lata w butelce). Gran Reserva 5 lat (2 lata w beczce i 3 lata w butelce). Starzenie ma miejsce w barrica bordelesa (bordoskie beczki o pojemności 225 litrów). Większość win z Rioja starzonych jest w beczkach z dębu amerykańskiego, który nadaje im charakterystyczną miękkość i zapach wanilii.
Najpopularniejsze odmiany białe to owocowa, rześka Viura i oraz Malvasia. Tradycyjne białe wino z Rioja to kupaż zawierający 95% winogron szczepu Viura i 5% Malvasia.
Do jakich potraw podawać wina z Rioja? Niezmiennie, im dłużej starzone i bardziej intensywne tym potrawy powinny być bardziej wyraziste. Rioja to wina o potężnym aromacie, więc świetnie sprawdzą się do mięs pieczonych i grillowanych, dojrzewających serów, dań z sosami, typowo hiszpańskich paella i tapas. I koniecznie należy cieszyć się ich smakiem i aromatem!
